Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve UNICEF’in paylaştığı son verilere göre, Avrupa ve Orta Asya’da kızamık vakaları son 25 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. 2024 yılında bölgedeki kızamık vakaları iki kat artarak 127 bini aştı. Uzmanlar, bu durumun en büyük nedenleri arasında düşen aşılama oranları, COVID-19 pandemisinin etkileri ve aşı tereddüdü olduğunu belirtiyor.
En Fazla Vakanın Görüldüğü Ülkeler
Özellikle bazı ülkelerde vaka sayıları ciddi artış gösterdi:
- Romanya: 30.692 vaka
- Kazakistan: 28.147 vaka
Bu ülkeler, toplam vaka sayısının büyük bir kısmını oluştururken, Türkiye, Rusya ve Kırgızistan gibi ülkelerde de yükseliş gözlemlendi.
Aşı Oranları ve Salgın Riski
Kızamığın yayılmasını engellemek için toplumda %95 aşılama oranına ulaşılması gerekiyor. Ancak bazı ülkelerde bu oran ciddi şekilde düşük:
- Bosna-Hersek: Aşılanma oranı %70’in altında
- Karadağ: Çocukların %50’sinden azı aşılandı
DSÖ yetkilileri, bu düşük aşılama oranlarının toplumsal bağışıklığı zayıflattığını ve kızamık salgınlarının önünü açtığını belirtiyor.
Çocuklar En Büyük Risk Grubu
Verilere göre, kızamık vakalarının %40’ı beş yaş altı çocuklarda görülüyor. Bu vakaların yarısından fazlası hastaneye yatış gerektirecek kadar ciddi seyrediyor.
Pandemi Sonrası Aşılamadaki Düşüş
COVID-19 pandemisi sırasında birçok ülkede rutin aşılama programları aksadı. Bunun yanı sıra, aşı karşıtlığı ve aşıya erişimde yaşanan sorunlar, kızamık gibi önlenebilir hastalıkların yayılmasına zemin hazırladı. DSÖ Avrupa Direktörü Dr. Hans Kluge, “Kızamık geri döndü ve bu bir uyanma çağrısı. Yüksek aşılama oranları olmadan sağlık güvenliğini sağlayamayız” diyerek tehlikeye dikkat çekti.
Küresel Ölçekte Artış
Sadece Avrupa ve Orta Asya değil, ABD de dahil olmak üzere diğer bölgelerde de kızamık vakaları artış gösteriyor. Özellikle Teksas ve New Mexico’da son dönemde yerel salgınlar rapor edildi.
DSÖ ve UNICEF’ten Çağrı
DSÖ ve UNICEF, hükümetlere ve sağlık yetkililerine acil önlem alma çağrısında bulunarak, aşı kampanyalarının hızlandırılmasını ve toplumun bilinçlendirilmesini istiyor. Sağlık uzmanları, eksik aşı dozlarının hızla tamamlanması gerektiğini vurgularken, aşılanma oranlarının artırılmaması halinde kızamık salgınlarının daha da yayılabileceği uyarısında bulunuyor.
Önümüzdeki aylarda ülkelerin atacağı adımlar, kızamığın kontrol altına alınıp alınamayacağını belirleyecek.
