Afrika’dan taşınan çöl tozu, Türkiye’de etkisini artırarak hava kalitesini olumsuz yönde etkilemesi bekleniyor. MGM’den alınan bilgilere göre, Afrika üzerinden taşınan toz bulutları özellikle Marmara ve kuzey bölgelerinde etkili olacak. Havada asılı kalan bu ince toz tabakası, yağmurla birlikte yeryüzüne inerek çamur şeklinde kendini gösterebilecek. Sahra Çölü’nden gelen toz bulutları özellikle batı, iç ve güneydoğu bölgelerde yoğun şekilde hissedilirken, uzmanlar halk sağlığına yönelik ciddi uyarılarda bulunuyor.
Gökyüzü Puslu, Görüş Mesafesi Azaldı
İstanbul, İzmir, Ankara ve Bursa gibi büyük şehirlerde sabah saatlerinden itibaren hava puslu bir hal alacak. Araçların üzerinde ince bir toz tabakası oluşması beklenirken, bazı bölgelerde görüş mesafesinin düşebileceği bildirildi. Uzmanlar, çöl tozlarının güneş ışınlarını engelleyerek sıcaklıkların hissedilir derecede düşmesine neden olabileceğini belirtiyor.
Çöl tozlarının etkisi, Türkiye’nin farklı noktalarında farklı şekillerde hissediliyor. Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde çöl tozlarının hava kalitesini düşürerek insan sağlığı üzerinde ciddi tehditler oluşturabileceği bildirildi.
Uzmanlardan Sağlık Uyarıları
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Karadağ, çöl tozlarının sağlık üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekerek şu açıklamada bulundu:
“Toz partikülleri, özellikle solunum yollarında tahrişe neden olabilir. Astım, KOAH ve bronşit gibi hastalıkları olan bireyler için bu durum oldukça riskli. Bu nedenle hassas grupların maskesiz dışarı çıkmamaları, evlerinde hava filtreleme sistemleri kullanmaları ve bol sıvı tüketmeleri önemlidir.”
Öte yandan Cildiye Uzmanı Dr. Aylin Demir, çöl tozlarının cilt sağlığı üzerindeki etkileri konusunda şunları söyledi:
“Toz parçacıkları, ciltte tahrişe ve kuruluğa yol açabilir. Hassas cilde sahip bireylerde kızarıklık, kaşıntı ve sivilcelenme gibi problemler görülebilir. Bu nedenle dışarıdan geldikten sonra yüzü temizlemek ve nemlendirici kullanmak cildi koruyacaktır.”
Ayrıca göz doktorları, toz bulutlarının gözlerde tahrişe ve alerjik reaksiyonlara sebep olabileceğini belirterek gözlük kullanımını öneriyor.
Tarım Üzerindeki Olumsuz Etkiler
Afrika’dan gelen çöl tozu, yalnızca insan sağlığını değil, tarımı da olumsuz yönde etkiliyor. Ziraat Mühendisi Ahmet Yıldırım, çöl tozunun tarıma olan zararları hakkında şu bilgileri verdi:
“Toz partikülleri bitkilerin yapraklarına yapışarak fotosentez sürecini engelliyor. Bu durum mahsullerin büyümesini olumsuz etkiliyor. Ayrıca topraktaki mineral dengesini değiştirerek tarım verimini düşürebilir.”
Özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yetişen mercimek, buğday ve pamuk gibi ürünlerde çöl tozu nedeniyle verim kaybı yaşanabileceği tahmin ediliyor.
Deniz ve Ekosistem Üzerindeki Etkiler
Çevre uzmanları, çöl tozlarının ekosistem üzerindeki etkilerine de dikkat çekiyor. Deniz Biyoloğu Prof. Dr. Cem Yılmaz, çöl tozlarının okyanus ve denizlere düşmesi durumunda deniz ekosistemine zarar verebileceğini söylüyor:
“Toz partikülleri su yüzeyini kaplayarak güneş ışığının geçişini engelleyebilir. Bu durum deniz bitkilerinin fotosentez yapmasını zorlaştırarak plankton popülasyonunu olumsuz etkileyebilir. Bu da balık ve diğer deniz canlılarının besin zincirinde dengesizlik yaratabilir.”
Hava Kirliliği Alarm Veriyor!
Türkiye’nin birçok bölgesinde hava kalitesi ölçüm istasyonlarından alınan veriler, çöl tozlarının hava kirliliğini önemli ölçüde artırdığını gösteriyor. MGM Hava Kalitesi İzleme Merkezi, İstanbul, Ankara, Adana ve Gaziantep’te hava kirliliği seviyelerinin “sağlıksız” olarak sınıflandırıldığını duyurdu.
Uzmanlar, özellikle bebekler, yaşlılar, kronik hastalar ve hamileler için çöl tozlarının ciddi riskler oluşturduğunu belirterek, bu kişilerin mümkün olduğunca dışarı çıkmamalarını tavsiye ediyor.
Çöl Tozunun Etkileri Ne Zaman Azalacak?
Meteoroloji yetkililerine göre, çöl tozlarının etkisinin hafta sonuna kadar devam etmesi bekleniyor. Hafta sonunda Türkiye’nin batı bölgelerinde beklenen yağışlar, havadaki toz partiküllerini azaltarak hava kalitesini iyileştirebilir. Ancak uzmanlar, ani hava değişimlerinin solunum yolu hastalıkları olan bireyleri daha da zor durumda bırakabileceğini belirtiyor.
Vatandaşlara Öneriler
Uzmanlar, çöl tozlarının etkilerinden korunmak için şu önlemleri öneriyor:
✅ Dışarı çıkarken maske takın – Özellikle hassas gruplar için N95 maskeleri önerilmektedir.
✅ Kapı ve pencereleri kapalı tutun – Ev içindeki toz seviyesini düşürmek için hava filtreleri kullanılabilir.
✅ Bol su tüketin – Solunum yollarını nemli tutarak tahrişi önlemek için sıvı tüketimi artırılmalıdır.
✅ Gözlük kullanın – Göz tahrişini önlemek için güneş gözlüğü kullanılması faydalıdır.
✅ Dışarıdan geldikten sonra yüzünüzü yıkayın – Cildi ve gözleri tozdan arındırmak için nazik bir temizleme önerilmektedir.
Çöl Tozları Türkiye’yi Daha Sık Etkilemeye Başladı!
İklim bilimciler, Afrika’dan gelen çöl tozlarının son yıllarda Türkiye’yi daha sık etkilediğini belirtiyor. Küresel ısınma ve atmosferik değişimlerin etkisiyle çölleşmenin arttığını ifade eden uzmanlar, ilerleyen yıllarda bu tür hava olaylarının daha sık yaşanabileceğini söylüyor.
Türkiye’nin çöl tozu ile mücadelede hava kalitesini artırıcı önlemler alması gerektiğini belirten uzmanlar, ormanlandırma çalışmalarına hız verilmesi, sanayi emisyonlarının azaltılması ve kentlerde yeşil alanların artırılması gerektiğini vurguluyor.
