Avrupa Birliği Gıda ve Yem için Hızlı Alarm Sistemi (RASFF), Türkiye’den Avrupa’ya ihraç edilmek istenen çeşitli gıda ürünlerinde sağlık açısından tehlikeli seviyelerde aflatoksin ve pestisit tespit edildiğini duyurdu. Bu kapsamda Fransa’ya gönderilen kuru incirler, Hırvatistan’a ihraç edilmek istenen taze biberler ve İtalya’ya yollanan organik Antep fıstıkları güvenli limitlerin üzerinde zararlı maddeler içermesi nedeniyle sınırdan geri çevrilerek Türkiye’ye iade edildi.
Fransa, Kuru İncirleri Aflatoksin Nedeniyle Geri Gönderdi
Türkiye’den Fransa’ya ihraç edilen kuru incirlerde güvenli limitin 14 katı aflatoksin tespit edildi. Sağlık açısından ciddi riskler barındıran bu durum nedeniyle söz konusu ürünler sınırdan geri çevrilerek Türkiye’ye iade edildi.
Türkiye’den Hırvatistan’a Gönderilen Taze Biberlerde Zararlı Pestisit Tespit Edildi
Avrupa Birliği Gıda Uyarı Sistemi (RASFF) tarafından yapılan duyuruya göre, Türkiye’den Hırvatistan’a ihraç edilmek istenen taze biberlerde güvenli limitin 15 katı formetanat tespit edildi. Zararlı kimyasalın yüksek oranda bulunması nedeniyle ürünler sınırdan geri çevrilerek Türkiye’ye iade edildi.
Türkiye’den İtalya’ya İhraç Edilen Antep Fıstıklarında Aflatoksin Tespit Edildi
RASFF’in 2025.1745 numaralı duyurusuna göre, Türkiye’den İtalya’ya ihraç edilmek istenen organik Antep fıstıklarında güvenli limitin iki katı üzerinde aflatoksin tespit edildi. Bu nedenle ürünler sınırdan geri çevrilerek Türkiye’ye iade edildi.
Aflatoksin ve Formetanatın Sağlık Üzerindeki Etkileri
Aflatoksinler, özellikle “Aspergillus flavus” ve “Aspergillus parasiticus” gibi küf mantarları tarafından üretilen toksik bileşiklerdir. Sıcak ve nemli ortamlarda saklanan tahıl, fındık, mısır ve baharat gibi gıdalarda oluşabilirler. Aflatoksin B1, en toksik ve kanserojen tür olup, karaciğerde birikerek siroz, bağışıklık sistemi zayıflaması ve karaciğer kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Ayrıca, yüksek dozda maruziyet akut zehirlenme ile ölüme neden olabilir.
Formetanat ise tarımda kullanılan bir insektisittir ve yüksek dozlarda insan sağlığı için tehlikeli olabilir. Sinir sistemi üzerinde olumsuz etkileri olduğu bilinen bu madde, uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Avrupa Birliği, tarım ürünlerinde belirlenen pestisit sınırlarının aşılmamasını şart koşmakta ve ihlaller halinde sıkı önlemler almaktadır.
Türkiye’den Avrupa’ya İhraç Edilen Gıdalarda Artan Sorunlar
Son dönemde Türkiye’den Avrupa Birliği ülkelerine ihraç edilen tarım ve gıda ürünlerinde pestisit kalıntısı ve aflatoksin nedeniyle yaşanan iade vakalarında artış gözlemleniyor. Örneğin, 31 Ocak 2025 tarihinde Yunanistan’a ihraç edilmek istenen Antep fıstıklarında, izin verilen limitlerin 7,5 katı oranında aflatoksin tespit edilmiş ve ürünler iade edilmiştir. Daha önce de Türkiye’den Bulgaristan’a ihraç edilmek istenen taze biberlerde formetanat oranının izin verilen seviyenin 45 katı olduğu belirlenmiş ve ürünler sınırdan geri çevrilmişti.
Gıda Güvenliği ve İhracatta Dikkat Edilmesi Gerekenler
Gıda güvenliği standartlarına uyum, uluslararası pazarda güvenilirliği korumak açısından büyük önem taşıyor. İhracatçılar, ürünlerinin AB standartlarına uygun olduğunu belgelemek ve sıkı denetimler uygulamak zorunda. Ayrıca, üretim aşamalarında gerekli kalite kontrollerinin yapılması, pestisit ve toksin oluşumunu önlemek adına kritik bir adım olarak değerlendiriliyor.
Yetkililer, ihracatçılara ve üreticilere yönelik denetimlerin artırılacağını ve halk sağlığını korumak adına gerekli önlemlerin alınacağını belirtiyor. Tüketicilere ise kuru incir, taze biber ve Antep fıstığı gibi risk taşıyan ürünleri güvenilir kaynaklardan temin etmeleri öneriliyor.
