Trump Neden Ukrayna’daki Nadir Toprak Elementleriyle İlgileniyor?
Ukrayna, nadir toprak elementleri (NTE) açısından oldukça zengin bir ülke. Ülkede bulunan başlıca nadir toprak elementleri şunlar:
- Neodimyum (Nd) – Güçlü mıknatıslar, rüzgar türbinleri, elektrikli araç motorları
- Disprosyum (Dy) – Yüksek sıcaklıkta çalışan mıknatıslar
- Terbiyum (Tb) – Lazerler, manyetik alaşımlar
- İtriyum (Y) – Seramikler, LED ekranlar
- Lantan (La) – Pil teknolojileri, optik lensler
- Europyum (Eu) – Floresan lambalar, güvenlik mürekkepleri
ABD Başkanı Donald Trump’ın ve genel olarak ABD yönetiminin Ukrayna’daki nadir toprak elementlerine ilgisinin birkaç sebebi var:
- Çin’e Bağımlılığı Azaltma
- Küresel nadir toprak elementleri tedarik zincirinin büyük kısmı Çin’in kontrolünde. ABD, bu bağımlılığı kırmak için yeni kaynaklar arıyor ve Ukrayna önemli bir alternatif olabilir.
- Stratejik ve Savunma Amaçlı Kullanım
- NTE’ler, askeri donanımda (füzeler, jet motorları, radar sistemleri) kritik öneme sahip. ABD’nin Çin’den ithal ettiği nadir toprak elementlerini Ukrayna gibi alternatif kaynaklardan temin etmesi, savunma sanayisi açısından stratejik bir avantaj sağlar.
- Ekonomik ve Jeopolitik Kontrol
- Ukrayna’nın doğal kaynakları üzerindeki hâkimiyet, ABD’ye ekonomik ve jeopolitik bir üstünlük sağlayabilir. Batı’nın desteklediği Ukrayna yönetimi ile iyi ilişkiler geliştirmek, bu kaynakların Batı’ya yönlendirilmesini kolaylaştırabilir.
- Yeşil Enerji ve Teknoloji Yarışı
- NTE’ler, bataryalar, elektrikli araçlar ve yenilenebilir enerji teknolojileri için kritik önemde. ABD, Çin ile süregelen rekabette Ukrayna’nın maden kaynaklarını kullanarak avantaj elde etmek istiyor.
Trump’ın bu konudaki spesifik girişimleri doğrudan belgelenmiş olmasa da, ABD’nin genel stratejisi doğrultusunda hareket ettiği biliniyor. Biden yönetimi de benzer şekilde nadir toprak elementleri konusunda yeni kaynaklar arayışında. Ukrayna’daki savaşın ve Batı’nın desteğinin arkasındaki nedenlerden biri de bu değerli madenler.
Yapılan Anlaşma Revize Edildi
Ukrayna’nın kaynaklarının %50’si değil, %100’ü ABD’ye gidebilir
Trump’ın ekibi yeni anlaşma metninde kararları agresif bir şekilde dayatırken şartları inceleyen uzmanlar bu revize çalışmasını “Sömürge anlaşması” olarak değerlendirdi. 21 Şubat’ta yenilenen anlaşmaya göre Ukrayna’nın sadece mineralleri değil, petrol ve gazı da kapsıyor ve gelirleri özel bir fona aktarılıyor. ABD fonun %100’üne sahip olacakken, Ukrayna kaynak gelirlerinden üçte ikisine katkıda bulunacak. ABD, yeni fon eklemeden, üçüncüsünü geçmiş askeri yardım olarak sayıyor. Fon, herhangi bir güvenlik garantisi veya ABD yatırım taahhüdü olmaksızın 500 milyar dolara ayarlandı. Ukrayna, fonların yerel olarak yeniden yatırılmasını sağlamak için değişiklikler istiyor. Kaynaklar, Kiev’in barış görüşmelerinin önünü açmak için yakında imzalaması gerekebileceğini öne sürüyor.
