Trump’tan Şaşırtan Panama Kanalı Çıkışı: “ABD’ye Geri Verilmeli!”
Eski ABD Başkanı Donald Trump, Panama Kanalı’nı gündeme taşıyarak bir kez daha dikkatleri üzerine çekti. Trump, Panama’nın kanal kullanım ücretlerini fahiş seviyelere çıkardığını iddia ederek, “Eğer düzgün yönetilmezse, Panama Kanalı’nı ABD’ye geri vermelerini talep ederiz” dedi. Bu çıkış, hem Panama’nın tarihindeki sancılı dönemleri hem de Latin Amerika üzerindeki ABD etkisini bir kez daha hatırlattı.
Kanalın Çalkantılı Tarihi
Trump’ın sözleri, Panama Kanalı’nın inşasından bu yana süregelen tartışmaları yeniden alevlendirdi. ABD’nin 1900’lerin başında Kolombiya’nın Panama bölgesinde kanal açmak için yaptığı hamleler, diplomasiyle başlayıp isyanlarla sonuçlanan bir hikâyeye dönüştü.
1903 yılında Panama’nın bağımsızlığı, ABD’nin doğrudan müdahalesiyle gerçekleşti. Kolombiya hükümeti kanal antlaşmasını reddettiğinde, Fransız mühendis Phillippe Jean Bunau-Varilla devreye girdi. ABD’nin desteğiyle Panama’da bir isyan organize eden Bunau-Varilla, ayrılıkçıları Kolombiya’ya karşı ayaklandırdı. ABD savaş gemileri, Kolombiya’nın müdahalesini engelleyerek Panama’nın bağımsızlığını sağladı. Yeni kurulan Panama hükümeti, kanal bölgesini 100 yıllığına ABD’ye bıraktı.
ABD’nin Arka Bahçe Politikası
Panama Kanalı’nın hikâyesi, ABD’nin Latin Amerika üzerindeki ekonomik ve siyasi etkisinin bir sembolü olarak anılıyor. Washington’un 20. yüzyıldaki “arka bahçe” politikası; Guatemala, Şili, El Salvador ve Venezuela gibi birçok ülkenin tarihinde benzer müdahalelerle kendini gösterdi.
Trump’ın Çıkışı Ne Anlama Geliyor?
Trump’ın Panama Kanalı’nı tekrar gündeme taşıması, yalnızca tarihsel bir tartışmayı alevlendirmekle kalmıyor, aynı zamanda ABD’nin günümüzdeki ekonomik ve siyasi hedeflerini yeniden gözler önüne seriyor. Trump, kanalın ücret politikalarını eleştirirken, Latin Amerika’da ABD çıkarlarının hâlâ güçlü bir şekilde hissedildiğini ima ediyor.
Tarih Bir Kez Daha Tekerrür Mü Ediyor?
Venezuela’da devam eden siyasi kriz göz önüne alındığında, Trump’ın açıklamaları Latin Amerika’daki ABD etkisinin hâlâ güncel olduğunu ortaya koyuyor. Ancak Panama Kanalı’nın ABD’ye geri verilmesi gibi bir önerinin nasıl bir yankı uyandıracağı merak konusu.
Tarihin tekerrür ettiği bir dünyada, Panama Kanalı tartışması bize şunu hatırlatıyor: Ekonomik çıkarların ön planda olduğu her mücadelede diplomasi kadar güç de söz sahibi olmaya devam ediyor.
4o
