Irak İşgali: 22 Yılda Değişmeyen Gerçekler ve Süregelen Zorluklar
22 yıl önce, 20 Mart 2003’te, ABD ve İngiltere’nin başını çektiği koalisyon güçleri, Irak işgaline başladı. Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesiyle sonuçlanan bu işgal, dünya tarihine damgasını vurdu. Ancak, işgale gerekçe olarak sunulan kitle imha silahları iddialarının asılsız olduğu sonradan ortaya çıktı. ABD Başkanı George W. Bush, BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada, Irak’ın kitle imha silahlarına sahip olduğunu ve bunları terörist gruplara verebileceğini ileri sürmüştü. Ancak Saddam rejimi devrildikten sonra bu iddialar hiçbir somut kanıtla desteklenmedi.
Askeri Güç Kullanma Yetki Yasası ve Hukuki Dayanak
Irak işgalinin temel dayanağı, 2002’de çıkarılan Askeri Güç Kullanma Yetki Yasası (AUMF)ydı. Bu yasa, ABD’ye Irak’a müdahale yetkisi tanıdı. Ancak 22 yıl sonra, bu yasanın artık geçerliliğini yitirdiği ve Kongre’de kaldırılmasının gerektiği tartışılmaya başlandı. 16 Mart 2023’te, Senato, bu yasa tasarısını 68 oyla kabul etti. Yasa, ABD’nin Irak’taki askeri varlığını sürdürmesine yasal bir dayanak sağlamıştı. Bu yasanın kaldırılması, uzun süredir tartışılan bir konu olmuştur.
Irak’ta Siyasi ve Güvenlik Sorunları
Irak işgali, ülkede siyasi, etnik ve mezhepsel gerilimlere yol açtı. DEAŞ (IŞİD) gibi terörist grupların güç kazanmasına ve ülkede istikrarsızlık yaratmasına zemin hazırladı. ABD, 2011’de askerlerini çekmiş olsa da, 2014’te DEAŞ’ın yükselişiyle tekrar müdahale etmek zorunda kaldı. Şu anda, Irak’ta hala 2 bin 500 ABD askeri bulunuyor.
İşgale gerekçe olarak öne sürülen kitle imha silahı iddialarının yanlış olduğu 2004’te resmen kabul edilse de, bu durum ABD’nin uluslararası prestijine ve Irak’ın geleceğine büyük zarar verdi. Sivil kayıplar, 275 bin ila 306 bin arasında tahmin edilse de, bazı kaynaklara göre bu rakam 500 bine kadar çıkabiliyor. Savaşın maliyeti ise 1,5 trilyon dolar civarına ulaştı.
Irak’ta Kaybedilen Hayatlar:
Irak’ta sivil kayıplar: 275 bin ile 306 bin arasında, bazı kaynaklara göre 500 bin.
ABD askerleri: 4 bin 431 ölü, 31 bin 994 yaralı.
Koalisyon askerleri: 300 civarında ölü.
Irak güvenlik güçleri ve direnişçiler: Sayı konusunda belirsizlikler olsa da, binlerce kayıp yaşandı.
Irak’taki Petrol Sorunları ve Ekonomik Durum
Irak, dünya genelinde önemli petrol kaynaklarına sahip olmasına rağmen, işgal sonrasında yaşanan istikrarsızlık, petrol üretiminin düşük kalmasına ve altyapı sorunlarına yol açtı. Yolsuzluklar ve zayıf altyapı, Irak’ın ekonomik kalkınmasını engelledi. Ülkedeki enerji güvenliği ve ekonomik istikrar hâlâ büyük tehditler altında. Irak’ın geleceğiyle ilgili belirsizlik, yıllarca süren çatışmaların ve istikrarsızlıkların bir sonucu olarak devam etmekte.
Sonuç: 22 Yıl Sonra Irak’ın Durumu
Irak işgalinin 22. yılında, ülke hala siyasi ve güvenlik sorunları ile başa çıkmaya çalışıyor. Mezhepsel ve etnik gerilimler, terör faaliyetleri, ekonomik zorluklar ve toplumsal huzursuzluk devam etmekte. ABD’nin Irak’taki askeri varlığının, ülkenin güvenliğini sağlayıp sağlamayacağı tartışma konusu olmaya devam ediyor. 22 yıl sonra, Irak’ın geleceği ve işgalin uzun vadeli etkileri, hala ülke için büyük bir soru işareti oluşturuyor.
